Πρώτη καταχώρηση: Τετάρτη, 30 Δεκεμβρίου 2020, 09:59

Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Ο αυταρχικός ηγέτης της Τουρκίας έπαιξε, τα τελευταία χρόνια, ένα επιθετικό παιχνίδι στο εξωτερικό, αλλά καθώς η οικονομία της χώρας παραπαίει, αισθάνεται την οργή να φουντώνει μέσα στη χώρα του, καθώς πολλοί Τούρκοι δυσκολεύονται πλέον να εξοικονομήσουν χρήματα για να προμηθευτούν ακόμη τα αναγκαία τρόφιμα.

Καθηλωμένος από τους περιορισμούς που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, στο μικρό παντοπωλείο του, ο Ozgur Akbas αντέδρασε, βοηθώντας στη διοργάνωση διαδήλωσης στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο μήνα, για να διαμαρτυρηθεί για αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «άδικα μέτρα» τα οποία επιβλήθηκαν στους εμπόρους κατά τη διάρκεια της πανδημίας. «Υπάρχουν πολλοί φίλοι που έχουν κλείσει», είπε σε μια συνέντευξη. «Και μερικοί βρίσκονται στα πρόθυρα αυτοκτονίας», συνέχισε.

Η Τουρκία αντιμετώπιζε ήδη πτώση της αξίας του νομίσματος της και διψήφιο ποσοστό πληθωρισμού επί δύο χρόνια, όταν η πανδημία την έπληξε τον Μάρτιο, επιδεινώνοντας απότομα τη βαθιά ύφεση της χώρας. Εννέα μήνες μετά, καθώς ένα δεύτερο κύμα του ιού σαρώνει την Τουρκία, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού βυθίζεται στο χρέος και όλο και περισσότερο έρχεται αντιμέτωπο με την πείνα.

Η MetroPoll Research, ένας σοβαρός οργανισμός δημοσκόπησης, διαπίστωσε σε μια πρόσφατη έρευνα ότι το 25% των ερωτηθέντων δήλωσαν πως δεν μπορούσαν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Ο κ. Akbas είπε ότι το βλέπει καθημερινά στους πελάτες του. « άνθρωποι βρίσκονται σε σημείο απόγνωσης», είπε.

Για τον Πρόεδρο Erdogan, ο οποίος φέτος έχει τραβήξει την προσοχή στο εξωτερικό με μια εξαιρετικά επιθετική εξωτερική πολιτική και στρατιωτικές παρεμβάσεις, τα προβλήματα κορυφώθηκαν τον Νοέμβριο. Η κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι είχε υποβαθμίσει την έκταση της επιδημίας του κορωνοϊού στην Τουρκία, μη καταγράφοντας τα ασυμπτωματικά περιστατικά. Νέα δεδομένα αποκάλυψαν επίπεδα ρεκόρ μόλυνσης, στη χώρα.

Η τουρκική λίρα έχει καταγράψει υψηλά ποσοστά υποτίμησης -πάνω από 30% έναντι του δολαρίου φέτος- και τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας έχουν πια εξαντληθεί. Μαζί με τον διψήφιο πληθωρισμό, η χώρα αντιμετωπίζει τώρα μια κρίση ισοζυγίου πληρωμών, δήλωσε πρόσφατα η Moody’s Investor Service.

Η κρίση προελαύνει καθώς ο Erdogan πρόκειται να χάσει έναν ισχυρό σύμμαχο στο πρόσωπο του προέδρου Trump, όταν αποχωρήσει τον επόμενο μήνα. Η Τουρκία αντιμετωπίζει ήδη κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού αμυντικού συστήματος S-400 και από την Ευρωπαϊκή Ένωση για γεωτρήσεις φυσικού αερίου στα χωρικά ύδατα της Κύπρου και έρευνες σε αυτά της χώρας μας. Ο πρόεδρος Trump έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην αναστολή των κυρώσεων από την Ουάσιγκτον, μέχρι πρόσφατα. Χαρακτηριστικά, ο Erdogan ανταπέδωσε, καθυστερώντας επιδεικτικά να συγχαρεί τον εκλεγμένο Πρόεδρο Joe Biden για τη νίκη του. αναλυτές αναμένουν ότι η διοίκηση Biden θα είναι πιο σκληρή για την -ολοένα και χειρότερη- απόδοση του Τούρκου προέδρου στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις δημοκρατικές διαδικασίες.

Για να αντιμετωπίσει τη σπειροειδή κατακρήμνιση της οικονομίας της Τουρκίας, ο Erdogan προσέφυγε πρόσφατα σε μια σκληρότητα που συνήθως κρύβεται προσεκτικά από τη δημοσιότητα. Διόρισε νέο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας. Και όταν ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος είναι επίσης και γαμπρός του -και (πιθανότατα) διάδοχός του- παραιτήθηκε από τη θέση του σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ο πρόεδρος εξέπληξε πολλούς αποδεχόμενος την παραίτηση και αντικαθιστώντας τον.

Στη συνέχεια, υποσχέθηκε οικονομικές μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στο δικαστικό σώμα και μάλιστα εξέτασε την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων -την οποία υποστηρίζουν ορισμένοι στο κόμμα του- προκειμένου να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στα μέσα Δεκεμβρίου, ο Erdogan ανακοίνωσε ένα νέο πακέτο βοήθειας για την ενίσχυση μικρών επιχειρήσεων και εμπόρων για τρεις μήνες. Το περασμένο Σαββατοκύριακο πέρασε από ένα φούρνο σε μια τοπική αγορά για να κάνει κάποιες αγορές, σε μια επίδειξη υποστήριξης στους εμπόρους. Ωστόσο, αναλυτές θεωρούν ότι διάφοροι ελιγμοί του κ. Erdogan είναι: «πολύ λίγοι, πολύ αργά».

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών, Berat Albayrak, μπορεί να ήταν ένας βολικός αποδιοπομπαίος τράγος -λίγα είναι γνωστά για το τι πραγματικά συνέβη μέσα στο Προεδρικό Μέγαρο- αλλά η δραματική πτώση από τη θέση του και η πλήρης εξαφάνισή του από τη δημόσια ζωή δείχνουν μια πιο σοβαρή διόρθωση της πορείας. Φαίνεται ότι η οικονομική κρίση και οι συνέπειες για τη μοίρα του Erdogan έχουν γίνει πρωταρχικές ανησυχίες.

Ο Mehmet Ali Kulat, ο οποίος διεξάγει δημοσκοπήσεις για πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK) του Erdogan, δήλωσε ότι ο πρόεδρος παρακολουθεί επιμελώς τις δημοσκοπήσεις. «Σε αυτό που δίνει ιδιαίτερη προσοχή είναι ποια αντανάκλαση έχουν τα πράγματα στην κοινωνία», είπε ο κ. Kulat.

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη του κόμματος AK, έπεσε στο χαμηλότερο σημείο της στα 19 χρόνια που βρίσκεται στο τιμόνι της τουρκικής πολιτικής, κυμαινόμενη γύρω στο 30%, σύμφωνα με τη MetroPoll. Αυτό το ποσοστό υποδηλώνει ότι η συμμαχία του κόμματος με το Κόμμα του Εθνικιστικού Κινήματος θα αποτύχει να εξασφαλίσει στον Erdogan το 50% των ψήφων που απαιτούνται για να κερδίσει ξανά τις προεδρικές εκλογές.

«Οι επόμενες εκλογές δεν θα είναι περίπατος», δήλωσε ο Asli Aydintasbas, ανώτερος συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. «Υπάρχει μια σοβαρή πιθανότητα να χάσει, εκτός εάν διευρύνει τον συνασπισμό του ή καταφέρει να πείσει να τον υποστηρίξουν πολίτες που ψήφισαν, στις προηγούμενες εκλογές, την αντιπολίτευση» συνέχισε ο ίδιος. «Οι πιθανότητες επανεκλογής του είναι λιγότερο από 50%», είπε. «Τελικά,» πρόσθεσε, «Η ερώτηση είναι: Είναι πλέον αρκετά ισχυρός;» Η έρευνα της MetroPoll διαπίστωσε ότι η πλειοψηφία των οπαδών του Erdogan, και το 63% των ερωτηθέντων συνολικά, πιστεύουν πως η Τουρκία οδηγείται σε λάθος κατεύθυνση. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται από αυτό που βλέπουν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, επιτόπου.

Η Hacer Foggo, ιδρύτρια του Deep Poverty Network, μιας ομάδας που βοηθά τους μικροπωλητές του δρόμου και τους αδήλωτους εργαζόμενους, είπε ότι σε σχεδόν 20 χρόνια εργασίας για την ανακούφιση της αστικής φτώχειας στην Τουρκία δεν είχε δει ποτέ τέτοια κατάσταση. Όταν ξεκίνησε το πρώτο lockdown τον Μάρτιο, άρχισε να δέχεται κλήσεις από ανθρώπους που ικέτευαν για βοήθεια σίτισης των οικογενειών τους. Οι μικροπωλητές και οι συλλέκτες απορριμμάτων χτυπήθηκαν ιδιαίτερα.

«Όταν λένε ότι δεν υπάρχει φαγητό στο σπίτι, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ούτε στο σπίτι του γείτονα», είπε. Το δίκτυό της βοήθησε 2.500 νοικοκυριά στην Κωνσταντινούπολη, κατευθύνοντας δωρητές σε οικογένειες για να τις βοηθήσουν να αγοράσουν είδη παντοπωλείου και πάνες για παιδιά. Η φωνή της ράγισε καθώς περιέγραφε μια μητέρα που διαπίστωσε πως το μωρό της είχε κατέβει σε μέγεθος πάνας. «Ένα μωρό θα πρέπει να παίρνει βάρος, και όχι να χάνει», είπε η κ. Foggo. «Άλλες γυναίκες δεν μπορούσαν πλέον να θηλάσουν επειδή δεν είχαν τροφή και περισσότεροι άνθρωποι αναγκάστηκαν να αναζητήσουν τα ήδη λιγοστά τρόφιμα, σε σκουπίδια. Είμαι 52 ετών και αυτή είναι η μεγαλύτερη κρίση που έχω δει ποτέ», πρόσθεσε.

Τα οικονομικά προβλήματα ξεκίνησαν πριν από την πανδημία, αλλά η ευθύνη ανήκει στις τοπικές διοικήσεις και την εθνική κυβέρνηση, για την έλλειψη στρατηγικής για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης φτώχειας και την αποτυχία βελτίωσης των κοινωνικών υπηρεσιών. Πράγματι, η οικονομική κρίση ξετυλίχθηκε όταν ο Erdogan άρχισε να σφίγγει τα ηνία της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της οικονομίας, αποκτώντας νέες εξουσίες στα πλαίσια ενός προεδρικού συστήματος που εγκαινιάστηκε το 2018. Οι διεθνείς αναλυτές αναφέρουν αυτές τις αλλαγές ως τον κύριο λόγο ανησυχίας τους για την οικονομική κατάρρευση της χώρας.

«Η αδύναμη και επιδεινούμενη διακυβέρνηση της Τουρκίας προκαλεί μια βασική πιστωτική αδυναμία. Εκεί στηρίχθηκε η απόφασή μας να υποβαθμίσουμε τη θέση της Τουρκικής οικονομίας κατά πολλές βαθμίδες, από την καθιέρωση του προεδρικού συστήματος στα μέσα του 2018 και μετά», ανέφερε η Moody’s σε έκθεση της, αυτό το μήνα.

Ο κ. Akbas, ο έμπορος-ιδιοκτήτης του μικρού παντοπωλείου, περιέγραψε δύο ηλικιωμένες πελάτισσες που μπήκαν στο κατάστημά του σε μια εύπορη περιοχή της πρωτεύουσας Άγκυρας, μια μέρα την περασμένη εβδομάδα, ως απεικόνιση της άσχημης οικονομικής κατάστασης της χώρας. Η πρώτη γυναίκα ζήτησε να αγοράσει ένα αυγό. Η δεύτερη καλοβαλμένη γυναίκα, ρώτησε αν υπάρχει δωρεάν ψωμί. Έκπληκτος, γέμισε μια τσάντα για εκείνη. «Οι συνταξιούχοι βρίσκονται σε τραγική κατάσταση», λέει. «Αυτό που ακούω από πολλούς ανθρώπους είναι σε τι απελπιστική θέση βρίσκονται», συμπληρώνει. «Δεν πάει παραπέρα, δεν έχουμε χρήματα για να ζήσουμε».  Άνθρωποι ηλικίας 70 και 80 χρόνων,  λένε: «Θα ρίξουμε τους εαυτούς μας στο δρόμο».

Πηγή: The New York Times

Πηγή www.zougla.gr